Άρθρα-Δημοσιεύσεις

Μήπως ήρθε η ώρα να ξεσηκωθούμε;

Μετά και την υπαγωγή του μέχρι πρότινος ευρωπαϊκού οικονομικού θαύματος, δηλαδή της Ιρλανδίας, στο ΔΝΤ, καταρρίπτονται πλέον όλα τα ανυπόστατα επιχειρήματα της Ελληνικής κυβέρνησης, σύμφωνα με τα οποία  η διαφθορά και η κακοδιαχείρηση στον δημόσιο τομέα μας έφεραν σε αυτή την κατάσταση. Χαρακτηριστικό είναι ότι στην Ιρλανδία τίποτα απο όλα αυτά δεν συμβαίνει. Από κοινού, λοιπόν, οι εργαζόμενοι πανευρωπαϊκά καλούνται να πληρώσουν την κρίση του κεφαλαίου και των εκάστοτε κυβερνητικών επιλογών. Στο πλαίσιο αυτό, κλιμακώνεται η επίθεση στην ελληνική κοινωνία μέσω των νέων μέτρων του προϋπολογισμού που κατατέθηκαν απο την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Συγκεκριμένα περιλαμβάνει αύξηση του χαμηλού συντελεστή Φ.Π.Α. από το 11% στ 13%. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι γίνονται ακριβότερα τα τρόφιμα, οι λογαριασμοί της ΔΕΗ και της ΕΥΔΑΠ, τα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, κλπ. Επίσης, αναφέρεται σε μειώσεις στους μισθούς των εργαζομένων στις  ΔΕΚΟ και στον ιδιωτικό τομέα που φτάνουν μέχρι και το 40%. Δεν λείπουν, φυσικά, απολύσεις, μετατάξεις, εξαναγκασμοί σε εθελούσια έξοδο και περικοπές εισοδημάτων. Τουλάχιστον 10.000 συμβασιούχοι εργαζόμενοι στο Δημόσιο θα απολυθούν, με στόχο την εξοικονόμηση 100 εκατομμυρίων ευρώ.

Η πολιτική αυτή που ακολουθείται και πλήττει ολόκληρη την κοινωνία, έχει στο στόχαστρό της τη νεολαία τα αδιέξοδα της οποίας πρώτη φορά αναδείχθηκαν με τον πιο έντονο τρόπο σε περίοδο κρίσης δύο χρόνια πρίν, μετά την δολοφονία του 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Σήμερα, λοιπόν, η επίθεση αυτή συμπυκνώνεται αρχικά στο επίπεδο της εργασίας μέσω του συμφώνου πρώτης απασχόλησης και μαθητείας, το οποίο θεωρεί τους νέους εργαζόμενους ως μια ειδική κατηγορία που με ηλικιακά κριτήρια και μόνο, θα πρέπει να πληρώνεται λιγότερο από το υπόλοιπο σώμα των εργαζομένων. Αυτό σημαίνει ότι θεσμοθετείται τριετής μαθητεία για νέους άνεργους με απολαβές γύρω στα 350 - 400 ευρώ, αλλά και δημιουργία "Συμβολαίου Πρώτης Απασχόλησης" που θα αφορά τις νέες προσλήψεις στον ιδιωτικό τομέα οι οποίες θα αμείβονται με 550 ευρώ, έναντι των 740 ευρώ που ορίζει η τελευταία σύμβαση. Και συνεχίζει στο επίπεδο της παιδείας με το νέο νομοσχέδιο της Διαμαντοπούλου το οποιό προβλέπει την οικονομική αυτοτέλεια του πανεπιστημίου, δηλαδή την είσοδο των επιχειρήσεων στις σχολές, την κατάργηση του αυτοδιοίκητου και την εισαγωγή manager. Επίσης, περιλαμβάνει την κατάργηση των τμημάτων που θα οδηγήσει στην διάσπαση του ενιαίου πτυχίου αλλά και την επιβολή διδάκτρων. Ακόμα, αναφέρεται σε ένα πανεπιστημιακό Καλλικράτη, δηλαδή στην συγχώνευση και κατάργηση τμημάτων αφήνοντας φοιτητές έξω απο τα πανεπιστήμια. Αυτό που ουσιαστικά προωθείται είναι η δημιουργία ενός νέου μοντέλου εργαζομένου• ευέλικτου, πειθαρχημένου, που δεν θα έχει συλλογικά δικαιώματα (βλέπε κατάργηση Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης) και θα ακολουθεί τον ατομικό δρόμο.

Παρόλα αυτά, η νεολαία έχει αποδείξει ότι αποτελει το κομμάτι αυτό της κοινωνίας που διαχρονικά μπορεί και πυροδοτεί ευρύτερες κοινωνικές αντιδράσεις. Το έχει δειξει τόσο στο παρελθόν μέσα από το νικηφόρο και μαζικό κίνημα για τη μη αναθεώρηση του άρθρου 16, όσο και σήμερα, με τις κινητοποιήσεις ολόκληρου του φοιτητικού κόσμου της Ευρώπης που ξεσηκώνεται ενάντια στις μεταρρυθμίσεις της Παιδείας σε Βρετανία, Γαλλία και Ιταλία. Με οδηγό τους αγώνες αυτούς πρέπει εμείς σήμερα να κάνουμε για άλλη μια φορά την υπέρβαση και να δημιουργήσουμε εκείνες τις κινηματικές διαδικασίες και αντιστάσεις που θα συμπαρασύρουν ολόκληρη την κοινωνία  και θα ανατρέψουν τις πολιτικές του μνημονίου σε Παιδεία και εργασία.

Στο δρόμο του Πολυτεχνείου

     Το Πολυτεχνείο δεν ήταν αποτέλεσμα των ηρωικών πράξεων ορισμένων θαρραλέων ανθρώπων. Δεν είναι μια επέτειος μουσειακού χαρακτήρα, δεν είναι πανηγύρι των κομματικών νεολαιών, δεν είναι πασαρέλα πολιτικών που έρχονται για την απόδοση στεφάνων κάτω από το άγρυπνο βλέμμα των τηλεοπτικών καμερών και δεν είναι άλλη μια αργία από τις τόσες πολλές που έχουμε μέσα στο έτος. Ήταν ένα μαζικό, λαϊκό κίνημα στο οποίο συμμετείχε πλήθος απλών ανθρώπων οι οποίοι αγωνίστηκαν διεκδικώντας καλύτερη ζωή.

     Είναι η διατήρηση της συλλογικής ιστορικής μας μνήμης, είναι η επικαιροποίηση του μηνύματος του Πολυτεχνείου, είναι η σύνδεση των αγώνων της γενιάς του Πολυτεχνείου με τους αγώνες της σημερινής γενιάς για ίδια πολλές φορές αιτήματα όπως  «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία».
  
Ψωμί
     Στην εποχή  του Μνημονίου, με την αυξανόμενη ανεργία, την διάλυση του κοινωνικού κράτους και την αποδιάρθωση των εργασιακών σχέσεων ο αγώνας για «ψωμί» μας αφορά άμεσα. Γροθιά στο στομάχι αποτελεί η πρώτη δημοσκόπηση για τις κοινωνικές συνέπειες του Μνημονίου: Σχεδόν 7 μήνες μετά τις μαζικές περικοπές αποδοχών και συντάξεων, με την ανεργία να καλπάζει πάνω απ' το 12% και τον φόβο για το αύριο να μεγεθύνεται, από έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών συνάγεται ότι 1 στους 11 κατοίκους του νομού άνω των 18 ετών, ή αναλογικά σχεδόν 400.000 άνθρωποι, ζουν στην ανέχεια και στρέφονται συχνά για βοήθεια σε ιδρύματα κοινωνικής μέριμνας, σε εκκλησίες ή σε δημόσιες υπηρεσίες αλληλεγγύης. Στο ίδρυμα Αστέγων του Δήμου Αθηναίων από 1.200 συσσίτια το 2005, έχουμε φτάσει σήμερα στα 4.500.

Παιδεία
     Το επόμενο θύμα στη λίστα της κυβέρνησης του Μνημονίου φαίνεται πως είναι η παιδεία. Με τα συμβούλια διοίκησης καταργεί την συνταγματικά κατοχύρωμενη αυτοδιοίκηση των ιδρυμάτων και με την οικονομική αυτοτέλεια και την κρατική υποχρηματοδότηση οι επιχειρήσεις μπαίνουν μέσα στα πανεπιστήμια. Μια, ομολογουμένως, δίχως προηγούμενο  επίθεση στην παιδεία, αφού η σημερινή μεταρρυθμιστική προσπάθεια που προαναγγέλλεται από την κ. Διαμαντοπούλου, δεν μπορεί να συγκριθεί με παλαιότερες. Ποτέ άλλοτε δεν επιχειρήθηκε η κατάργηση του συλλογικού πτυχίου ή η ολοκληρωτική κατάπνιξη της πολιτικής ζωής του πανεπιστημίου, ούτε η επιβολή διδάκτρων ήταν ποτέ τόσο κοντά. Επιπλέον, τόσο η Υπουργός Παιδείας, όσο και ο ίδιος ο πρωθυπουργός μιλάνε ξεκάθαρα για το τέλος του μαζικού πανεπιστημίου, προσπαθούν δηλαδή να πετάξουν έξω από την τριτοβάθμια εκπαίδευση μεγάλο τμήμα της νεολαίας.

Ελευθερία
     Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ  πρόλαβε να κάνει το Σύνταγμα της χώρας κουρελόχαρτο και επικαλούμενη  κάποιο αόριστο «εθνικό συμφέρον» κατόρθωσε να ισοπεδώσει κεκτημένα δεκαετιών και κάθε έννοια κοινωνικού κράτους.
Έτσι, λοιπόν, θέλουν και το πανεπιστήμιο να παράγει το νέο μοντέλο εργαζόμενου που θα είναι στενά ειδικευμένος, ικανός να ανταποκριθεί ατομικά σε ένα περιβάλλον όπου απουσιάζει η συλλογική κατοχύρωση. Ο αυριανός εργαζόμενος, δηλαδή, περνώντας μέσα από ένα αυταρχικό πανεπιστήμιο να μην έχει εμπειρίες συλλογικής δράσης και αντίστασης.

     Στο δρόμο του Πολυτεχνείου συναντούμε τις σύγχρονες εξεγέρσεις των νέων, όπως αυτή στη Γαλλία, όπου μαθητές διαδηλώνουν κατά δεκάδες χιλιάδες ενάντια  τη διάλυση του συνταξιοδοτικού συστήματος.

     Το σύνθημα για Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία παραμένει τρομακτικά επίκαιρο, δείχνοντας τον δρόμο για την καθημερινή μας πάλη ενάντια στην βάρβαρη επίθεση του μνημονίου στα εργασιακά και κοινωνικά μας δικαιώματα, ενάντια στη δίχως προηγούμενο εκπαιδευτική αναδιάρθρωση.

    

 Το πανεπιστήμιο του ΔΝΤ προ των πυλών

 Ο ερχομός της τρόικας (ΔΝΤ, ΕΕ, ΕΚΤ) στην Ελλάδα, τον περασμένο Μάιο, συνοδεύτηκε εξ αρχής από αναγγελίες για σκληρές μεταρρυθμίσεις, δημιουργώντας έτσι νέες συνθήκες και δεδομένα στην κοινωνία. Αντι-μεταρρυθμίσεις που οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων προσπαθούσαν εδώ και καιρό να περάσουν χωρίς όμως να το καταφέρνουν πάντα, αφού συχνά έβρισκαν μπροστά τους το παγόβουνο των κινητοποιήσεων που μπλόκαραν τα σχέδιά τους. Ωστόσο, στη ΔΝΤ εποχή, η κυβέρνηση παίζοντας πολύ καλά το επικοινωνιακό παιχνίδι και πουλώντας το παραμύθι περί αναγκαίων θυσιών από όλους για τη διάσωση της «πατρίδας μας», κατάφερε να περάσει, μέσα σε 4 μήνες, αλλαγές που και η πιο δεξιά κυβέρνηση θα ζήλευε, χωρίς μάλιστα ιδιαίτερη αντίσταση από την πλευρά της κοινωνίας, τουλάχιστον μέχρι σήμερα. Τα πλοκάμια του ΔΝΤ, που έχουν ήδη απλωθεί παντού (υγεία, ασφαλιστικό, περιουσία δημοσίου), δε θα μπορούσαν λοιπόν να αφήσουν ανέπαφο το χώρο της παιδείας, που αποτελεί και τον τομέα εκείνο του δημοσίου με τους περισσότερους εργαζομένους. Οι κατευθυντήριοι άξονες στους οποίους θα κινηθεί η κυβέρνηση είναι δύο: Αφενός οι περικοπές των δαπανών για την παιδεία (θυμόμαστε ότι προεκλογικά το ΠΑΣΟΚ μιλούσε για αύξηση των δαπανών στο 5% του ΑΕΠ), αφετέρου οι "μεταρρυθμίσεις".

Εξαγγελίες Διαμαντοπούλου: συνταγή ΔΝΤ και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

Όσον αφορά στο δεύτερο, το νομοσχέδιο για την παιδεία, που κατατέθηκε στη βουλή, προβλέπει σαρωτικές αλλαγές σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, από το νηπιαγωγείο μέχρι το πανεπιστήμιο. Ο νόμος αυτός, που σύμφωνα με την υπουργό «παιδείας» Α.Διαμαντοπούλου στόχο έχει τη «δημόσια, δωρεάν και υψηλής ποιότητας παιδεία για όλους»,  «κάνει πράξη τη «δέσμευση» του πρωθυπουργού ότι η παιδεία είναι κυρίαρχη προτεραιότητα σε όλα τα πεδία ενώ συμβάλλει στον εκσυγχρονισμό της παιδείας». Βέβαια, όσο κι αν η υπουργός προσπαθεί ,με φιλοσοφικές αναλύσεις για τα «νέο σχολείο που οραματίζεται», να μας πείσει για τις «καλές» της προθέσεις, δεν μπορεί. Ο πραγματικός χαρακτήρας του νομοσχεδίου συνοψίζεται τόσο στις δηλώσεις της ίδιας ότι «στόχος είναι η σύνδεση της εκπαίδευσης με την κατάρτιση και την οικονομία»,όσο και στο γεγονός ότι το ΔΝΤ έχει ζητήσει από την κυβέρνηση την παράδοση της εκπαίδευσης στις δυνάμεις της αγοράς μέχρι το τέλος του 2010! Επιπλέον, στο Μνημόνιο η εκπαίδευση βαφτίζεται υπηρεσία και αντιμετωπίζεται όπως ο τουρισμός και το λιανεμπόριο. Όλα δείχνουν λοιπόν ότι σκοπός είναι η εκπαίδευση να γίνεται πλέον με βάση τις ανάγκες της αγοράς και η μόρφωση να υποταχθεί στους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης, οπότε οι προθέσεις της υπουργού και της κυβέρνησης, μόνο καλές δεν είναι…Προθέσεις που φάνηκαν από τις πρώτες κιόλας μέρες της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, με την ψήφιση της ρύθμισης για τα κολλέγια(ΚΕΣ) που προωθούσε αναγνώριση των τίτλων των κολεγίων σαν ισότιμων με των δημόσιων πανεπιστημίων, ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της Οδηγίας 36/2005 και των αποφάσεων του Ευρωδικαστηρίου για τα επαγγελματικά δικαιώματά των αποφοίτων των κολεγίων, καθώς και νομιμοποίηση της λειτουργίας 30 τέτοιων ιδιωτικών επιχειρήσεων. Η σοσιαλ-ληστρική κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έπραξε δηλαδή ακριβώς ό,τι απαιτεί το Μνημόνιο!

Ας δούμε όμως ποιες αλλαγές προβλέπονται (σύμφωνα με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού Γ.Παπανδρέου και της υπουργού Α.Διαμαντοπούλου στις 26 Σεπτεμβρίου στους Δελφούς) ειδικά στο χώρο του πανεπιστημίου, όπου προωθείται όχι μόνο η συρρίκνωσή του αλλά και η πλήρης ανατροπή του χαρακτήρα και του κοινωνικού του ρόλου.

Οι προτεινόμενες αλλαγές και η πραγματική διάλυση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα του πανεπιστημίου

Ας εξετάσουμε λοιπόν μία μία τις αλλαγές που προτείνει με το νέο νομοσχέδιο η κυβέρνηση της τρόικα:

Θεσμική εισαγωγή της αξιολόγησης και κοινωνικής λογοδοσίας

Τι πραγματικά σημαίνει αυτό;

Με πρόσχημα τη διαφάνεια και την «κοινωνική λογοδοσία» σχεδιάζεται η πλήρως αδιαφανής διοίκηση χωρίς την εποπτεία – παρέμβαση της πανεπιστημιακής κοινότητας. Σχεδιάζεται η διοίκηση του Πανεπιστημίου από ένα «Συμβούλιο Διοίκησης», όπου θα συμμετέχουν και «κοινωνικοί φορείς εξωτερικοί προς τα Πανεπιστήμια», επειδή, κατά την υπουργό, η «διαμόρφωση των στρατηγικών επιλογών και κατευθύνσεων του Πανεπιστημίου αφορά ολόκληρη την κοινωνία».Τη διοίκηση θα αναλάβει αυτό το όργανο που θα «εκπροσωπεί την κοινωνία», και τα συλλογικά ακαδημαϊκά όργανα (Σύγκλητος, ΓΣ Σχολής) θα περιθωριοποιηθούν με αρμοδιότητες «καθαρά ακαδημαϊκές». Με μια ματιά στο αμερικάνικο μοντέλο και όχι μόνο, διαπιστώνουμε ότι οι επονομαζόμενοι κοινωνικοί φορείς είναι παράγοντες του επιχειρηματικού κόσμου. Θέλουν δηλαδή, με τη συμμετοχή εκπροσώπων του επιχειρηματικού κόσμου και άλλων παραγόντων στο «Συμβούλιο Διοίκησης», να επιβάλουν στα Πανεπιστήμια να λειτουργούν σαν ιδιωτικές επιχειρήσεις ακολουθώντας τους κανόνες της αγοράς και την πολιτική της κυβέρνησης, ενώ παράλληλα αναιρούν, τις δύο βασικές αρχές που όρισαν την διοίκηση των ΑΕΙ από τις αρχές της δεκαετίας του 1980: την αυτοδιοίκηση και τη συνδιοίκηση με συμμετοχή φοιτητών και εργαζομένων στα όργανα διοίκησης.

Ουσιαστική αυτοτέλεια των Ανώτατων Ιδρυμάτων: «Η πλήρης διαχείριση των οικονομικών των πανεπιστήμιων, περιλαμβανομένης της μισθοδοσίας, θα περιέλθει στα ίδια τα πανεπιστήμια. Η χρηματοδότηση από το κράτος θα γίνεται επί τη βάσει προγραμματικών συμφωνιών ενώ προβλέπεται δημιουργία Ανεξάρτητης Αρχής Χρηματοδότησης των ΑΕΙ.  »

Τι πραγματικά σημαίνει αυτό;

Αναφορικά με τις προγραμματικές συμφωνίες, τα κριτήρια χρηματοδότησης θα είναι δείκτες όπως ο αριθμός των πτυχιούχων εντός της χρονικής περιόδου της διάρκειας των σπουδών, η απορροφησιμότητα των πτυχιούχων στην αγορά εργασίας, αλλά και οι ερευνητικές - επιχειρηματικές επιδόσεις. Το πανεπιστήμιο, λοιπόν, και όχι οι πολιτικές των τελευταίων κυβερνήσεων, ούτε η ίδια η καπιταλιστική κρίση, παρουσιάζεται ως ο κύριος υπεύθυνος για την ανεργία, τις απολύσεις και τις περικοπές! Η εφαρμογή της «αξιολόγησης» θα είναι το εργαλείο για την κατάταξη των Τμημάτων και Ιδρυμάτων με αγοραία κριτήρια «αποδοτικότητας» για να τους επιβληθεί πλήρως η εμπορευματική - επιχειρηματική λειτουργία. Πίσω από όλα αυτά αναδεικνύεται ότι κύρια επιδίωξη του υπουργείου είναι η ολοκληρωτική στροφή της ανώτατης εκπαίδευσης στην εμπορευματοποίηση και την ανταποδοτικότητα. Σοβαρές ενδείξεις γι' αυτό αποτελούν το γεγονός ότι το κόστος της φοιτητικής μέριμνας μετακυλύεται από το κράτος αποκλειστικά στα ιδρύματα, αλλά και η καθιέρωση του δικαιώματος ίδρυσης καθηγητικής θέσης με χορηγία ιδιωτών. Σχεδιάζεται , λοιπόν, η πλήρης «οικονομική αυτοτέλεια» των πανεπιστημίων για να αντιμετωπίζουν «αυτοτελώς» τον οικονομικό μαρασμό τους αναζητώντας πόρους εκτός δημοσίου, με εισαγωγή διδάκτρων και χορηγιών, με περικοπές μισθών και προσωπικού. «Οικονομική αυτοτέλεια» με κλείσιμο όσων Τμημάτων δεν ανταποκρίνονται στα κριτήρια.

Διεθνοποίηση της λειτουργίας των Ιδρυμάτων και τόνωση της εξωστρέφειας

Τι πραγματικά σημαίνει αυτό;

Στο Συμβούλιο Διοίκησης θα μπορούν να συμμετέχουν και φορείς-επιχειρήσεις από το εξωτερικό(πράγμα που σημαίνει  «άνοιγμα» του πανεπιστημίου-επιχείρησης σε μία ευρύτερη διεθνή αγορά), ενώ διεθνείς οίκοι θα αξιολογούν τις σχολές, υποβαθμίζοντας έτσι όσα τμήματα δεν πειθαρχούν στους νόμους της αγοράς. Επιπλέον, η εκλογή των μελών ΔΕΠ θα γίνεται από «διεθνούς σύνθεσης εκλεκτορικά σώματα, με δυνατότητα εκλογής και αλλοδαπών ως μελών ΔΕΠ». Και για να ολοκληρωθεί η «διεθνοποίηση» του Πανεπιστημίου θα επιτρέπεται η κατοχή θέσης ΔΕΠ παράλληλα σε πανεπιστήμιο του εξωτερικού και σε ελληνικό πανεπιστήμιο!

Σύνδεσή τους με την κοινωνία και την οικονομία, με μετρήσιμα στοιχεία ως προς την πρόοδό τους σε στοχοθετημένα πεδία (έρευνα, τεχνολογία, κοινωνία της γνώσης).

Τι πραγματικά σημαίνει αυτό;

Με την εξαγγελία αυτή, επιβεβαιώνονται και επισήμως όλα όσα υπονοήθηκαν παραπάνω από την πλευρά της κυβέρνησης. Σύνδεση του πανεπιστημίου με την οικονομία, από τη στιγμή που αύξηση των δαπανών για την παιδεία δε θα υπάρξει, μόνο ένα πράγμα μπορεί να σημαίνει: σύνδεση του πανεπιστημίου με επιχειρήσεις, λειτουργία δηλαδή του πανεπιστημίου με κριτήρια αγοράς.

Επίσης, εκτός από όλα αυτά, προωθούνται και αλλαγές που ανατρέπουν την ακαδημαϊκή δομή του πανεπιστημίου όπως την ξέραμε μέχρι σήμερα. Όπως δηλώνεται, βασική ακαδημαϊκή μονάδα θα είναι η Σχολή που θα απονέμει και τα πτυχία με βάση προγράμματα σπουδών. Τα Τμήματα θα υφίστανται ως διοικητικές μονάδες. Η εισαγωγή των φοιτητών θα γίνεται σε Σχολές. Η κατανομή τους στα επιμέρους προγράμματα σπουδών θα γίνεται μετά από το τέλος του πρώτου ακαδημαϊκού έτους, «ανάλογα με την επίδοση και τις προτιμήσεις των φοιτητών, χωρίς να αποκλείεται και η αλλαγή προγράμματος σπουδών σε επόμενα έτη». Θα εφαρμοστεί σύστημα «πιστοποίησης όλων των προγραμμάτων σπουδών».  Σχεδιάζουν, λοιπόν, την κατάργηση της βασικής δομής του πανεπιστημίου, του Τμήματος, που έχει την ευθύνη του προγράμματος σπουδών και των σπουδών σε ένα ορισμένο επιστημονικό πεδίο, που εγγυάται ότι οι απόφοιτοι έχουν επιτυχώς σπουδάσει μια συγκεκριμένη επιστήμη και που βεβαιώνεται  από το χορηγούμενο κοινό πτυχίο. Στόχος τους είναι οι φοιτητές να ακολουθούν «ευέλικτα» προγράμματα και ατομικές διαδρομές στις σπουδές τους στις Σχολές και όχι στα Τμήματα. Έτσι, οι Σχολές θα έχουν την ευθύνη να χορηγούν αντί πτυχίων ακόμη και εξατομικευμένα πιστοποιητικά σπουδών (ήδη έχει νομοθετηθεί το Συμπλήρωμα Διπλώματος: φάκελος προσόντων). Ουσιαστικά δηλαδή το μέχρι σήμερα ενιαίο, για όλους τους φοιτητές ενός τμήματος, πτυχίο θα εξατομικευθεί και θα αντικατασταθεί από έναν ατομικό φάκελο προσόντων. Αυτό οδηγεί φυσικά στην ακύρωση ήδη από το Πανεπιστήμιο, μέσα από τις σπουδές, κάθε έννοιας συλλογικών επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων, που θα αποτελέσει το τελειωτικό χτύπημα στα ήδη εγκληματικά ακυρωμένα εργασιακά δικαιώματα των νέων. Αν συνδυαστούν αυτές οι στοχεύσεις με το ότι «τα προγράμματα δια βίου μάθησης θα αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο των πανεπιστημιακών σπουδών» προκύπτει ένα πλέγμα «σπουδών» στο οποίο θα εντάσσονται «ισότιμα» όλες οι μορφές εκπαίδευσης και κατάρτισης, σύμφωνα με τη διαδικασία της Μπολόνια. Για την επιβολή αυτών των ανατροπών επιλέγεται «η υιοθέτηση και εφαρμογή του εθνικού πλαισίου προσόντων (NQF) κατά τα πρότυπα του αντίστοιχου ευρωπαϊκού πλαισίου προσόντων». Πρόκειται για ένα μηχανισμό που θα πιστοποιεί και θα κατατάσσει τα εφόδια ανεξάρτητα από τη διαδικασία απόκτησής τους. Στο ίδιο πλαίσιο και με εισιτήριο την πιστοποίηση ή τη συλλογή πιστοποιήσεων επαγγελματικών δικαιωμάτων (από διάφορους τίτλους) θα πραγματοποιούνται και οι μετακινήσεις (ή μεταπηδήσεις) από βαθμίδα σε βαθμίδα.  Η γενικευμένη επίθεση στη φυσιογνωμία του δημόσιου πανεπιστημίου ολοκληρώνεται με την «απόλυτη» εφαρμογή των πιστωτικών μονάδων (ECTS) σε συνδυασμό με την «πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών» από «ανεξάρτητες» αρχές από το εσωτερικό και το εξωτερικό.

Επιπλέον, άλλες αλλαγές που προωθούνται είναι οι εξής:

Καταργείται επί της ουσίας η δωρεάν σίτιση και στέγαση, αφού οι παροχές προς τους φοιτητές θα είναι υπόθεση της «αυτοτελούς» διαχείρισης του κάθε πανεπιστημίου και όχι υποχρέωση της πολιτείας.

Καταργείται το σύστημα διδασκαλίας με διαλέξεις σε αμφιθέατρα.

Το δωρεάν σύγγραμμα καταργείται, αφού σχεδιάζεται να αντικατασταθεί με το «ηλεκτρονικό σύγγραμμα που θα είναι αναρτημένο στο διαδίκτυο»!

Προβλέπονται σπουδές κατ' έτος, κατ' εξάμηνο, θέσπιση προαπαιτούμενων για τη συνέχιση και την ολοκλήρωση των σπουδών(επομένως και τέλος στην ύπαρξη των δήθεν "αιώνιων φοιτητών").

Προβλέπεται αναδιάρθρωση του θεσμού της πρακτικής άσκησης.

Προβλέπεται αναθεώρηση του συστήματος των εξετάσεων ώστε «να πάψουν τα πανεπιστήμια να λειτουργούν σαν εξεταστικά κέντρα». Το χαρακτήρα αυτών των «αλλαγών» αποκαλύπτουν «πρόθυμοι» πρυτάνεις που φτάνουν μέχρι το σημείο να προτείνουν την καταβολή διδάκτρων από τους φοιτητές που αποτυγχάνουν για δεύτερη φορά στις εξετάσεις.

Στόχος τους είναι να επιβληθεί ένας «επαγγελματισμός» στις πανεπιστημιακές σπουδές ώστε να βιώνονται από τους φοιτητές σαν ένας ατομικός αγώνας δρόμου προς την έξοδο – το πτυχίο – μεταπτυχιακό – διδακτορικό.

Τέλος, η κυβέρνηση σχεδιάζει εκτός των άλλων, τη «λειτουργική και θεματική αναδιάρθρωση – λειτουργική ενοποίηση» των πανεπιστημίων με την εφαρμογή ενός πανεπιστημιακού «Καλλικράτη», η οποία θα οδηγήσει σε υποχρεωτικές συγχωνεύσεις και κατάργηση Τμημάτων ή και Πανεπιστημίων, με απολύσεις προσωπικού και περιορισμό των φοιτητών. Έτσι θα οδηγηθούμε στην υποβάθμιση και στη συρρίκνωση της δημόσιας και δωρεάν ανώτατης εκπαίδευσης. Πρώτα θύματα του σχεδίου «Καλλικράτης» θα είναι τα Πανεπιστήμια της περιφέρειας, που είτε θα συρρικνωθούν, είτε κάποια από αυτά θα κλείσουν μέσα από συγχωνεύσεις με άλλα.

Στόχος τους να δημιουργήσουν εργαζόμενους-ες χωρίς δικαιώματα

Πήραμε λοιπόν μία ιδέα για το πώς θα είναι το «νέο πανεπιστήμιο» που τόσο διαφημίζουν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και οι σύμμαχοί της. Βέβαια, αυτό που αποφεύγουν να μας πουν οι υποστηρικτές του νομοσχεδίου είναι το πώς οραματίζονται το «νέο εργαζόμενο». Γιατί απ΄ τη στιγμή που το πανεπιστήμιο θα «εκσυγχρονιστεί», αναπόφευκτα θα «εκσυγχρονιστεί» και ο απόφοιτός του-μελλοντικός εργαζόμενος. Ο «νέος εργαζόμενος» λοιπόν θα έχει αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο(ή οποιοδήποτε άλλο κέντρο εκπαίδευσης, κατάρτισης κλπ) έχοντας στα χέρια του ένα εξατομικευμένο πιστοποιητικό κατάρτισης(και όχι πια ένα ενιαίο πτυχίο) που θα αντιστοιχεί σε ένα ατομικό φάκελο προσόντων. Ο φάκελος αυτός, προφανώς, θα διαφέρει από αυτόν των συναδέλφων του, με αποτέλεσμα να καταργείται κάθε έννοια συλλογικών επαγγελματικών δικαιωμάτων, κι επομένως οι συλλογικές διεκδικήσεις θα γίνουν μία μακρινή ανάμνηση του παρελθόντος.

Ο «νέος εργαζόμενος» θα τρέχει από σεμινάριο σε σεμινάριο προσπαθώντας να μαζέψει πιστωτικές μονάδες για να «εμπλουτίσει» το φάκελο προσόντων του, ώστε να έχει περισσότερες πιθανότητες να προσληφθεί σε μία δουλειά. Και όταν προσληφθεί, αν προσληφθεί ποτέ αφού  η ανεργία καλπάζει και η προσφορά εργαζομένων είναι μεγάλη σε σχέση με τη ζήτηση, θα πρέπει να διαπραγματευτεί με το αφεντικό, σε ατομικό πάντα επίπεδο, το μισθό του, το δικαίωμα στην ασφάλιση, τις άδειες (δηλαδή όλα αυτά που μέχρι πριν λίγο καιρό θεωρούσαμε αυτονόητα!). Και η διαπραγμάτευση αυτή θα είναι μονομερής, με τη ζυγαριά να γέρνει υπέρ του αφεντικού που βάζει τους όρους, αφού ξέρει πως αν ο εργαζόμενος δεν υποταχθεί σε όλες του τις απαιτήσεις, υπάρχουν στην αγορά εργασίας, χιλιάδες άλλοι νέοι (και εξίσου μόνοι) εργαζόμενοι που περιμένουν να δουλέψουν κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Τι σημαίνουν τελικά όλα αυτά; Συνολικά χειρότερες συνθήκες εργασίας, επισφάλεια, μισθοί πείνας και για όσου-ες διαφωνούν μία μόνο επιλογή: απόλυση και συνεπώς ανεργία. Αυτός είναι λοιπόν ο «νέος εργαζόμενος» που οραματίζεται η κυβέρνηση και οι σύμμαχοί της. Είναι ο εργαζόμενος που θα εξυπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο τις ανάγκες των επιχειρήσεων, ένας ιδανικός δούλος στην υπηρεσία του κεφαλαίου και του καπιταλισμού.

Όλα αυτά βέβαια, ίσως για κάποιους να μοιάζουν με αστήρικτες θεωρίες και εκτιμήσεις κάποιων απαισιόδοξων ή κάποιων που δε συμπαθούν την κυβέρνηση και την πολιτική της. Η αλήθεια όμως είναι πως η κατάσταση που περιγράψαμε παραπάνω έχει ήδη αρχίσει να γίνεται πραγματικότητα. Οι μεταρρυθμίσεις που πέρασε η κυβέρνηση στο εργατικό δίκαιο, καταργούν και με τη βούλα τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, ενώ παράλληλα καταργούν το δικαίωμα του εργαζόμενου να προσφύγει στη διαιτησία, με αποτέλεσμα αυτός να μένει μόνος και ανυπεράσπιστος μέσα στη λαίλαπα της εργοδοτικής τρομοκρατίας. Η αντι-ασφαλιστική μεταρρύθμιση στις αρχές του καλοκαιριού στερεί ουσιαστικά κάθε προοπτική συνταξιοδότησης. Επίσης το Σύμφωνο πρώτης απασχόλησης που ψηφίστηκε  πριν λίγους μήνες νομιμοποιεί την επισφάλεια, την ανασφάλεια και τους μισθούς πείνας ειδικά για τους νέους εργαζόμενους, προσφέροντας έτσι στους εργοδότες ανέλπιστα πάμφθηνη εργασία. Επιχειρείται έτσι ένα συνολικό χτύπημα στη νεολαία που πλέον βλέπει το εργασιακό μέλλον δυσοίωνο.

Ούτε βήμα πίσω - αγώνας διαρκείας για την υπεράσπιση του Δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα του πανεπιστημίου

Η μεταρρύθμιση στο πανεπιστήμιο είναι μόνο ένα μικρό κομμάτι του συνόλου των μεταρρυθμίσεων που επιχειρούνται το τελευταίο διάστημα. Η κοινωνία έχει ήδη αρχίσει να βιώνει στο πετσί της τις μεταρρυθμίσεις αυτές. Οι διάφορες κινητοποιήσεις, όπως αυτές των μεταφορέων, ιδιοκτητών φορτηγών, εργαζομένων στον ΟΣΕ, στη ΔΕΗ κλπ, δείχνουν ότι η κοινωνία ασφυκτιά. Η κατάθεση του νομοσχεδίου-έκτρωμα έρχεται λοιπόν σε μία χρονική συγκυρία που οι ισορροπίες μοιάζουν εύθραυστες, και λαμβάνοντας υπόψη ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο βρίσκει απέναντί του ολόκληρη την κοινωνία (αφού όλοι-ες αντιλαμβάνονται ότι μετά απ’ αυτό, το Πανεπιστήμιο δεν θα είναι πλέον ούτε δωρεάν, ούτε δημόσιο, ούτε πανεπιστήμιο), έχουμε μόνο μία επιλογή: να αγωνιστούμε ενάντια στην πολιτική αυτή, διεκδικώντας ένα δημόσιο πανεπιστήμιο που θα προσφέρει δωρεάν δημόσια ανώτατη εκπαίδευση υψηλής στάθμης σε όλους τους νέους και νέες. Ο αγώνας αυτός, για να είναι νικηφόρος, πρέπει να συνδεθεί με τα κοινωνικά στρώματα που βάλλονται από τις πολιτικές της κυβέρνησης και του ΔΝΤ. Το νομοθέτημα που προετοιμάζεται δεν μπορεί να εξεταστεί αποκομμένο από το ελληνικό «σύμφωνο πρώτης απασχόλησης», τις περικοπές μισθών, την απελευθέρωση απολύσεων, τις αλλαγές στο ασφαλιστικό και τα υπόλοιπα μέτρα του Μνημονίου. Το πανεπιστημιακό κίνημα μπορεί και πρέπει να πορευτεί μαζί με τους νέους, τους εκπαιδευτικούς, τους εργαζόμενους, το λαό. Το κίνημα ενάντια στην αναθεώρηση του άρθρου 16, πριν τέσσερα περίπου χρόνια, μας απέδειξε πως μπορούμε να πετυχαίνουμε νίκες, αλλά πλέον μιλάμε για πανεπιστήμιο εποχής ΔΝΤ κι αυτό ακριβώς καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε νικηφόρα.